Abstract
Ushbu maqolada sho‘rlangan tuproqlarning unumdorligini tiklashda beda o‘simligining dukkakli-rizobium simbiozi orqali amalga oshiradigan biologik azot fiksatsiyasi va tuproq xossalarini yaxshilash mexanizmlari tahlil qilingan. Ilmiy manbalar asosida dukkakli o‘simliklarning sho‘rga chidamlilik xususiyatlari, rizobakteriyalarning tuproq tuzlarini kamaytirish va o‘simlik o‘sishini rag‘batlantirish mexanizmlari o‘rganilgan. Tadqiqotlar ko‘rsatadiki, beda-rizobium simbiozi atmosfera azotini yiliga 100-300 kg/ga gacha bog‘lash qobiliyatiga ega bo‘lib, tuproq tuzlanish darajasini 15-30% kamaytirishga yordam beradi.
References
[1] Munns R., Tester M. Mechanisms of salinity tolerance // Annual Review of Plant Biology. – 2008. – Vol. 59. – P. 651-681.
[2] Turdieva M.K., Saydullaev T.S. Sho‘rlangan tuproqlarni melioratsiyalashda dukkakli o‘simliklarning roli // O‘zbekiston qishloq xo‘jaligi jurnali. – 2020. – №3. – B. 45-52.
[3] Qadir M., Schubert S. Degradation processes and nutrient constraints in sodic soils // Land Degradation & Development. – 2002. – Vol. 13. – P. 275-294.
[4] Zahran H.H. Rhizobium-legume symbiosis and nitrogen fixation under severe conditions // Microbiology and Molecular Biology Reviews. – 1999. – Vol. 63. – P. 968-989.
[5] Lindström K., Mousavi S.A. Effectiveness of nitrogen fixation in rhizobia // Microbial Biotechnology. – 2020. – Vol. 13. – P. 1314-1335.
[6] Rogers M.E., Noble C.L., Pederick R.J. Identifying suitable temperate forage legume species for saline areas // Australian Journal of Experimental Agriculture. – 1997. – Vol. 37. – P. 639-645.
[7] Ashraf M., Harris P.J.C. Potential biochemical indicators of salinity tolerance in plants // Plant Science. – 2004. – Vol. 166. – P. 3-16.
[8] Li R., Shi F., Fukuda K. Interactive effects of salt and alkali stresses on growth and organic solutes // Journal of Plant Nutrition. – 2010. – Vol. 33. – P. 1194-1205.
[9] Elsheikh E.A.E., Wood M. Effect of salinity on growth, nodulation and nitrogen yield of chickpea // Journal of Experimental Botany. – 1990. – Vol. 41. – P. 1263-1269.
[10] Wang E.T., Martinez-Romero E. Sesbania herbacea-Rhizobium huautlense nodulation in flooded soils // Canadian Journal of Microbiology. – 2000. – Vol. 46. – P. 382-389.
[11] Rengasamy P. World salinization with emphasis on Australia // Journal of Experimental Botany. – 2006. – Vol. 57. – P. 1017-1023.
[12] Youssef R.A., Chino M. Root-induced changes in rhizosphere of plants // Soil Science and Plant Nutrition. – 1989. – Vol. 35. – P. 461-468.
[13] Rahimov O.U. Xorazm viloyati sho‘rlangan tuproqlarida beda etishtirish tajribasi // Agrarian fan va ta'lim. – 2021. – №2. – B. 78-84.
[14] Chalk P.M., Souza R.F., Urquiaga S. The role of arbuscular mycorrhiza in legume symbiotic performance // Soil Biology and Biochemistry. – 2006. – Vol. 38. – P. 2944-2951.
[15] Akhmedov A.U., Mavlonov R.A. Kompleks melioratsiya tadbirlarining samaradorligi // Melioratsiya va suv xo‘jaligi. – 2019. – №4. – B. 12-18.