Vol. 3 No. 2 (2025), Articles
Vol. 3 No. 2 (2025)

MOVAROUNNAHR ARAB HALIFALIGI VA AJAM MAMLAKATLARI TANGALARI

Articles
Published 2025-07-30
Abduraimova Amina
Toshkent xalqaro moliyaviy boshqaruv va texnologiyalaruniversiteti Tarix yoʻnalishi 2-kurs talabasi
PDF

Keywords

Movarounnahr, Arab xalifaligi, Ajam mamlakatlari, islomiy numizmatika, dirham, fulus, dinor, zarbxona, pul muomalasi, mis tangalari, oltin tangalari, musulmon tangalariO‘rta asrlar iqtisodiyoti.

Abstract

Ushbu maqolada Movarounnahrda Arab xalifaligi hukmronligi davrida tangalar muomalasi va ularning siyosiy, diniy hamda iqtisodiy ahamiyati yoritilgan. Arab dinor va dirhamlari orqali xalifalik o‘z hokimiyatini mustahkamlab, islom mafkurasini tarqatgan. Tangalarda Qur’on oyatlari, hukmdor nomlari va zarbxona belgilari mavjud bo‘lib, ular tarixiy manba sifatida katta ahamiyatga ega. Shuningdek, Ajam mamlakatlari — ayniqsa Eron hududidagi tangalar bilan o‘zaro ta’sir va almashinuv jarayonlari tahlil qilingan. Arab va Ajam numizmatikasi orqali bu ikki sivilizatsiya o‘rtasidagi iqtisodiy va madaniy aloqalar ochib berilgan. Maqolada tangalarning zarb uslubi, yozuvlari va tarqalish geografiyasi asosida Movarounnahrdagi siyosiy va iqtisodiy tizimlar haqida muhim xulosalar keltirilgan. Ushbu tadqiqot tarixiy numizmatika sohasida yangi yondashuvlarni taklif etadi.

PDF

References

1. Alram, M. (2010). Silver and Gold: Coinage in the Islamic World. Vienna: Austrian Academy of Sciences Press.

2. Bates, M. L. (1987). History, Geography and Numismatics in the First Centuries of Islamic Rule. Revue Suisse de Numismatique, 66, 231–261.

3. Bolshakov, O. G. (1998). Istoriya Khalifata: Epokha Rannego Islamskogo Srednevekov’ya. Moskva: Vostochnaya Literatura.

4. Frye, R. N. (1975). The Golden Age of Persia: The Arabs in the East. London: Weidenfeld & Nicolson.

5. Gyselen, R. (2000). Sasanian Seals and Islamic Talismans. Rome: Pontifical Institute of Mediaeval Studies.

6. Xasanovich, H. A., & Axadjon o‘g‘li, A. A. ISLOMIY INVESTITSIYA FONDLARI VA ULARNI BOSHQARISH.

7. Rashidovich, X. M., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). ISLOM MOLIYASIDA RISKNI MINIMALLASHTIRISH. “ISLOM INVESTITSIYA MAHSULOTLARI: XUSUSIYATLARI VA, (8-1), 122.

8. Xusanovich, A. O., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). IV-YO ‘NALISH: ISLOM MOLIYASIDA FAOLIYAT KOʻRSATUVCHI MUTAXASSISLAR TAYYORLASH: OLIY TAʼLIM MUASSASALARI BILAN ILMIY HAMKORLIK ISLOM MOLIYASIDA FAOLIYAT KOʻRSATUVCHI MUTAXASSISLAR TAYYORLASH. “ISLOM INVESTITSIYA MAHSULOTLARI: XUSUSIYATLARI VA, 109.

9. Axadjon o‘g‘li, A. A., & Murotovich, M. F. (2023). RIVOJLANAYOTGAN MAMLAKATLARDA RAQAMLI IQTISODIYOT SIYOSATI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 294-298.

10. Muratovich, M. F., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). TA’LIMDA RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING ROLI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 9, 237-240.

11. Axadjon o‘g‘li, A. A. (2024). MAMLAKAT IQTISODIYOTINING O ‘SISHIDA FDI NING ROLI. University Research Base, 691-694.

12. Axadjon o‘g‘li, A. A., & Murotovich, M. F. (2024). O ‘ZBEKISTON KELAJAGINI SHAKLLANTIRISHDA JSTNING HAL QILUVCHI ROLI: MINTAQALAR BO ‘YICHA BARQAROR VA INKLYUZIV RIVOJLANISH. University Research Base, 498-502.

13. Mulaydinov, F. (2024). Application, place and future of digital technologies in the educational system. Nordik ilmiy-amaliy elektron jurnali.

14. Jumanova, S. (2024). Analysis of PISA test results in Uzbekistan and prospects of preparing primary education students for PISA test. Nordik ilmiy-amaliy elektron jurnali.

15. Axadjon o‘g‘li, A. A., & Tursunboy o‘g‘li, N. J. (2023). SANOATNING YAIMGA TA’SIRINI BAHOLASH. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 290-293.

16. Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). RAQAMLI IQTISODIYOTNING RIVOJLANISHDAGI O ‘RNI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 271-273.

17. Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). ZAMONAVIY AXBOROT-KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARINING MUAMMOLARI VA YECHIMLARI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 333-338.

18. Xusanovich, A. O. (2023). MALAYZIYADA ISLOMIY MOLIYA, TOʻGʻRIDAN-TOʻGʻRI XORIJIY INVESTITSIYALAR VA IQTISODIY RIVOJLANISH OʻRTASIDAGI MUNOSABATLARNING EKONOMETRIK TAHLILI ASOSIDA OʻZBEKISTON UCHUN TAVSIYALAR. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 7, 60-64.

19. Ikromjonovna, J. S., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). O ‘ZBEKISTONDA PISA TESTI NATIJALARI VA BOSHLANG ‘ICH TA’LIM O ‘QUVCHILARINI BU TESTGA TAYYORLASH ISTIQBOLLARI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 9, 159-162.

20. Turanboyev, B., & Abdullayev, A. (2023). DAVLAT, KORXONA VA TASHKILOTLAR BYUDJETINI TO ‘G ‘RI TAQSIMLASH TENDENSIYALARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 3(4), 304-309.

21. Azamjon o’g’li, U. A., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). Sun'iy intellekt va raqamli iqtisodiyot rivojlanishi. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 1, 73-75.

22. Ahrorjon, A., & Gafurov, X. (2023). IQTISODIY SIYOSATNING RIVOJLANISHIDA FISKAL VA PUL-KREDIT SIYOSATI. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 310-313.

23. Otto, M., & Thornton, J. (2023). CHATGPTNING IQTISODIYOTGA TA’SIRI: SUN’IY INTELLEKTNING KASBIY MEHNAT BOZORIGA TA’SIRI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 7, 65-71.

24. Akhrorjon, A., & Oybek, A. (2023). ISLAMIC FINANCE PROBLEMS AND SOLUTIONS: Study guide. AMAZON PUBLICATION ISBN-13: 9798863282282, 1, 200.