BINOLARNING QULASHIGA SABAB BO‘LADIGAN OMILLAR

Gulmatov Azamat Bahodir o’g’li.

Vol. 2 No. 9 (2025), Articles

Vol. 2 No. 9 (2025)

BINOLARNING QULASHIGA SABAB BO‘LADIGAN OMILLAR

Articles

Published 2025-05-21

Gulmatov Azamat Bahodir o’g’li.⁺⁻

Gulmatov Azamat Bahodir o’g’li.

Toshkent xalqaro moliyaviy boshqaruv va texnalogiyalar universiteti talabasi.

PDF

Keywords

Qurilish xavfsizligi, loyihalash xatolari, konstruktsion barqarorlik, zilzilabardoshlik, qurilish materiallari sifati, geotexnik muammolar, binoning cho‘kishi, iqlimiy ta’sir, texnik nazorat, qurilish me’yorlari , tabiiy ofatlar, tuproq zichligi, beton sifat ko‘rsatkichlari.

Abstract

Binolarning qulash holatlari inson hayoti, mulk xavfsizligi va urbanizatsiya jarayoniga katta tahdid soladi. Ushbu maqolada binolarning qulashiga olib keladigan asosiy omillar chuqur tahlil qilinadi. Eng avvalo, loyihalashdagi kamchiliklar va qurilish materiallarining sifatsizligi asosiy xavf sifatida ajratib ko‘rsatilgan. Qurilish standartlariga rioya qilinmasligi, geologik va tabiiy omillar, iqlim o‘zgarishlari, texnogen ta’sirlar va inson omili (masalan, noto‘g‘ri ekspluatatsiya, korruptsiya) kabi ko‘plab sabablar binoning mustahkamligiga salbiy ta’sir ko‘rsatadi. Shuningdek, zilzilalarga chidamsizlik, ekspluatatsiya davridagi nazoratning sustligi va rekonstruksiya jarayonida yo‘l qo‘yilgan xatoliklar ham muhim rol o‘ynaydi. Texnik va texnologik taraqqiyot sharoitida xavfsizlik me’yorlariga qat’iy amal qilish muhimligiga urg‘u beriladi. Maqolada har bir omil alohida tahlil qilinib, zamonaviy oldini olish choralari, tizimli yondashuvlar va monitoring metodlari taklif qilinadi. Tadqiqot natijalari muhandislar, arxitektorlar, davlat nazorat idoralari va akademiklar uchun foydali bo‘lishi mumkin. Binolarning barqarorligini ta’minlash faqat texnik emas, balki ijtimoiy va huquqiy masala hamdir. Ushbu maqola mazkur muammoga tizimli va kompleks yondashuv orqali yoritib berishni maqsad qilgan.

PDF

References

1. Karimov, M. "Qurilish muhandisligi asoslari." Toshkent: TDPU nashriyoti, 2021.

2. O‘zbekiston Respublikasi Qurilish kodeksi, 2020-yilgi tahrir.

3. Smith, J. & Taylor, H. “Structural Failures in Modern Architecture.” Springer, 2019.

4. Axadjon o‘g‘li, A. A., & Tursunboy o‘g‘li, N. J. (2023). SANOATNING YAIMGA TA’SIRINI BAHOLASH. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 290-293.

5. Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). RAQAMLI IQTISODIYOTNING RIVOJLANISHDAGI O ‘RNI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 271-273.

6. Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). ZAMONAVIY AXBOROT-KOMMUNIKATSIYA TEXNOLOGIYALARINING MUAMMOLARI VA YECHIMLARI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 333-338.

7. Azamjon o’g’li, U. A., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). Sun'iy intellekt va raqamli iqtisodiyot rivojlanishi. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 1, 73-75.

8. Tursunboy o‘g‘li, N. J., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). O ‘zbekistonning jahon savdo tashkilotiga a’zo bo ‘lish uchun uzoq yo ‘li va xitoy tajribasi. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 1, 43-47.

9. Ahrorjon, A., & Gafurov, X. (2023). IQTISODIY SIYOSATNING RIVOJLANISHIDA FISKAL VA PUL-KREDIT SIYOSATI. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 310-313.

10. Otto, M., & Thornton, J. (2023). CHATGPTNING IQTISODIYOTGA TA’SIRI: SUN’IY INTELLEKTNING KASBIY MEHNAT BOZORIGA TA’SIRI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 7, 65-71.

11. Akhrorjon, A., & Oybek, A. (2023). ISLAMIC FINANCE PROBLEMS AND SOLUTIONS: Study guide. AMAZON PUBLICATION ISBN-13: 9798863282282, 1, 200.

12. Akhmadjonov, O. X. (2023). ISLOMIY MOLIYA BARQARORLIK OMILLARI: EKONOMETRIK TAHLILLAR VA DALILLAR. Educational Research in Universal Sciences, 2(9), 74-94.

13. Axrorjon, A., & Maxliyoxon, O. (2024). TA’LIM SIFATI OSHISHIDA JSTNING O ‘RNI. YANGI O ‘ZBEKISTONDA IJTIMOIY-INNOVATSION TADQIQOTLAR, 2(1), 113-118.

14. Акабирходжаева, Д. Р., & Абдуллаев, А. А. (2024). ВЛИЯНИЕ СОВРЕМЕННЫХ ТЕХНОЛОГИЧЕСКИХ ИННОВАЦИЙ НА РАЗВИТИЕ МИРОВОГО ФИНАНСОВОГО РЫНКА. Экономика и социум, (11-1 (126)), 729-739.

15. Akabirxodjayeva, D., & Abdullayev, A. (2024). TEXNOLOGIK INNOVATSIYALARNING JAHON MOLIYA BOZORINING RIVOJLANISHIGA TA’SIRI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 13, 89-96.

16. Akhrorjon, A., & Oybek, A. (2023). SUN'IY INTELLEKT (AI) VA ISLOM MOLIYASI. Qo ‘qon universiteti xabarnomasi, 188-190.

17. Keldiboyeva, Z. M. Q., & Abdullaev, A. A. O. G. L. (2022). Inklyuziv ta’limga bo’lgan ehtiyojlar va sabablar, inklyuziv ta’limga jalb qilish. Science and Education, 3(11), 704-711.

18. Oybek, A., Abdullaev, A., Mavlonbekov, X., & Sharifjonov, Z. (2023). ISLOM MOLIYASIDA MUSHORAKA SHARTNOMASI. Umumjahon fanlari bo ‘yicha ta'lim tadqiqotlari, 2(1), 593-599.

19. Turanboyev, B., Abdupattayev, A., & Abdullaev, A. (2023). INFLYATSIYANING QIMMATLI QOG'OZLAR DAROMADIGA TA'SIRI. Yosh tadqiqot Jurnali, 2(2), 88-100.

20. Akhmadjonov, O. X. (2023). ISLOM BANK TIZIMI UCHUN SHARTNOMA HUQUQI VA ASOSIY TAMOYILLARI. Educational Research in Universal Sciences, 2(5), 600-613.

21. Abdullaev, A. (2022). BOBUR VA BOBURIYLAR SULOLASINING JAHON SIVILIZATSIYASINING YANGILANISHIGA QO ‘SHGAN HISSASI. NEW RESEARCH ON THE WORKS OF ALISHER NAVOI AND ZAHIRUDDIN MUHAMMAD BABUR, 1.

22. Xusanovich, A. O. (2023). MALAYZIYADA ISLOMIY MOLIYA, TOʻGʻRIDAN-TOʻGʻRI XORIJIY INVESTITSIYALAR VA IQTISODIY RIVOJLANISH OʻRTASIDAGI MUNOSABATLARNING EKONOMETRIK TAHLILI ASOSIDA OʻZBEKISTON UCHUN TAVSIYALAR. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 7, 60-64.

23. Mulaydinov, F. (2024). Application, place and future of digital technologies in the educational system. Nordik ilmiy-amaliy elektron jurnali.

24. Jumanova, S. (2024). Analysis of PISA test results in Uzbekistan and prospects of preparing primary education students for PISA test. Nordik ilmiy-amaliy elektron jurnali.

25. Ikromjonovna, J. S., & Axadjon o‘g‘li, A. A. (2023). O ‘ZBEKISTONDA PISA TESTI NATIJALARI VA BOSHLANG ‘ICH TA’LIM O ‘QUVCHILARINI BU TESTGA TAYYORLASH ISTIQBOLLARI. QO ‘QON UNIVERSITETI XABARNOMASI, 9, 159-162.

26. Turanboyev, B., & Abdullayev, A. (2023). DAVLAT, KORXONA VA TASHKILOTLAR BYUDJETINI TO ‘G ‘RI TAQSIMLASH TENDENSIYALARI. Oriental renaissance: Innovative, educational, natural and social sciences, 3(4), 304-309.

27. Akhrorjon, A., & Maxliyoxon, O. (2024). IMPACT, RESULTS AND CONSEQUENCES OF WTO ACCESSION ON THE EDUCATION SYSTEM. International Multidisciplinary Journal of Universal Scientific Prospectives, 2(1), 6-15.

28. Abdullaev, A., & Odilova, M. (2024). The Role of WTO in İmproving the Quality of Education. Yosh Tadqiqotchi Jurnali, 3(1), 140-148.