Keywords
Abstract
Ushbu ilmiy maqolada iqtisodiyot tarmoqlarini soliq vositalari orqali tartibga solish yo‘llari chuqur o‘rganilgan va tahlil qilingan. Soliq tizimi davlatning moliyaviy siyosatida markaziy o‘rin tutib, iqtisodiy jarayonlarni boshqarish va muvozanatni saqlashda muhim vosita hisoblanadi. Soliqlar nafaqat davlat daromadlarini shakllantirish manbai, balki iqtisodiyotni samarali rivojlantirish va barqarorlashtirish vositasi sifatida ham ahamiyatlidir. Soliqlar orqali davlat iqtisodiy o‘sishni rag‘batlantirish, tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlash, hamda ijtimoiy-iqtisodiy muammolarni hal etishda ta’sir ko‘rsatadi. Maqolada iqtisodiyotni rivojlantirish maqsadida soliqlarni qanday qilib tartibga solish mumkinligi batafsil tahlil qilinadi. Soliq stavkalarini moslashtirish bo‘yicha yondashuvlar keltirilib, iqtisodiyotning turli tarmoqlariga ta’sir etuvchi omillar ko‘rib chiqilgan. Kichik va o‘rta biznesni qo‘llab-quvvatlash uchun imtiyozli soliq rejimlarini joriy qilish orqali bu sohalarda innovatsion rivojlanishni kuchaytirish va yangi texnologiyalarni joriy etishga e’tibor qaratiladi. Shuningdek, davlatning soliq imtiyozlari va preferensiyalar orqali strategik tarmoqlarni qo‘llab-quvvatlashi, eksport salohiyatini oshirish va iqtisodiy raqobatbardoshlikni kuchaytirish kabi yo‘nalishlar ham tahlil qilingan.
Soliq tizimini raqamlashtirish iqtisodiyotni rivojlantirishda muhim vosita sifatida ko‘rsatilib, elektron soliq to‘lovlari, avtomatlashtirilgan tizimlarning samaradorligi va soliq yig‘imini oshirishga qaratilgan sa’y-harakatlar tahlil qilinadi. Maqola shuningdek, soliq monitoringi va nazorat tizimlarini kuchaytirish orqali iqtisodiyotning barqarorligini ta’minlash va davlat byudjetiga tushumlarni oshirish bo‘yicha takliflar beradi.
References
1. Musgrave, R. A., & Musgrave, P. B. (1989). Public Finance in Theory and Practice. McGraw-Hill Book Company.
2. Stiglitz, J. E. (2000). Economics of the Public Sector. W.W. Norton & Company.
3. Tanzi, V. (1991). Public Finance in Developing Countries. Edward Elgar Publishing.
4. Mirrlees, J. A. (1971). An Exploration in the Theory of Optimum Income Taxation. The Review of Economic Studies, 38(2), 175–208.
5. Subramanian, A. (2011). Tax Policy in Developing Countries: A Review of the Evidence and Issues. Journal of Economic Perspectives, 25(3), 85-108.
6. Tolipov, D. (2022). Soliq tizimini modernizatsiyalash va uning O‘zbekiston iqtisodiyotiga ta’siri. Tashkent Economics Review, 5(2), 45-56.
7. G‘aniyev, Sh. (2021). Iqtisodiyot tarmoqlarida soliq imtiyozlarining o‘rni va ahamiyati. Iqtisodiy Tadqiqotlar Jurnali, 10(3), 67-78.
8. Usmonova, G. (2023). Soliqlarning iqtisodiyotga tartibga soluvchi ta’siri. O‘zbekiston Iqtisodiy Ilmiy Tadqiqotlari Jurnali, 7(4), 34-50.