Vol. 1 No. 9 (2025), Articles
Vol. 1 No. 9 (2025)

ANTIBIOTIKLAR REZISTENTLIGI MUAMMOSI: SABABLAR, OQIBATLAR VA YECHIMLAR

Articles
Published 2025-09-20
Nayimova Nilufar Shoyim qizi
Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Davolash ishi fakultetining 6-bosqich talabasi
Renatova Gavhar Sohibjon qizi
Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Davolash ishi fakultetining 5-bosqich talabasi
Bahriddinova Mohinabonu G‘olib qizi
Samarqand davlat tibbiyot universiteti, Davolash ishi fakultetining 5-bosqich talabasi
PDF

Keywords

antibiotiklar rezistentligi, bakterial chidamlilik, antibiotiklarni noto‘g‘ri qo‘llash, sog‘liqni saqlash, infeksion kasalliklar, antibiotiklar suiiste’moli, gigiyena, innovatsion diagnostika, dori vositalarini ishlab chiqish, jamoat sog‘lig‘i, antibiotiklar oqilona qo‘llanishi, xalqaro hamkorlik, dori qarshiligi, sog‘liqni saqlash siyosati

Abstract

Antibiotiklar rezistentligi hozirgi tibbiyot sohasidagi eng dolzarb va murakkab muammolardan biri hisoblanadi. Ushbu hodisa bakteriyalarning antibiotiklarga qarshi chidamlilik darajasining oshishi natijasida davolash samaradorligining pasayishi, kasalliklarning uzoq davom etishi va sog‘liqni saqlash tizimiga qo‘shimcha yuk tushishi bilan bog‘liq. Rezistentlikning asosiy sabablariga antibiotiklardan noto‘g‘ri va ortiqcha foydalanish, infeksiyalarning noto‘g‘ri tashxislanishi, sog‘liqni saqlashda gigiyena qoidalarining buzilishi, shuningdek, qishloq xo‘jaligida antibiotiklardan suiiste’mol qilish kiradi. Bu holat nafaqat individual bemorlarga, balki jamoat sog‘lig‘iga ham xavf tug‘diradi, chunki infektsiyalar osonlik bilan nazoratdan chiqishi va yangi, yanada kuchliroq antibiotiklarni ishlab chiqish talabini oshiradi. Shu bois, antibiotiklar rezistentligini kamaytirish uchun muqobil yondashuvlar, jumladan, antibiotiklarni oqilona qo‘llash, ta’lim va xabardorlikni oshirish, innovatsion diagnostika va dori vositalarini ishlab chiqish hamda xalqaro hamkorlik muhim ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada antibiotiklar rezistentligining sabablari, natijalari va ularni bartaraf etish yo‘llari ilmiy asosda tahlil qilinib, samarali strategiyalar taklif qilinadi.      

PDF

References

1. Niyozov, T. M. (2019). Antibiotiklar va ularning qarshiligi. Tibbiyot nashriyoti. Toshkent. 150-162-betlar.

2. Sobirov, I. K. (2021). Infeksion kasalliklarda antibiotiklar rezistentligi. Samarqand davlat tibbiyot universiteti ilmiy ishlari, 12(3), 45-52.

3. Karimova, M. R., & Rasulova, D. A. (2020). Gigiyena va sanitariya qoidalari infeksiyalar profilaktikasida. Toshkent tibbiyot jurnali, 8(2), 75-80.

4. Xolmurodova, S. S. (2022). Qishloq xo‘jaligida antibiotiklar suiiste’moli va uning oqibatlari. O‘zbekiston veterinariya jurnali, 5(1), 33-40.

5. Usmonov, A. N. (2018). Antibiotiklardan oqilona foydalanish bo‘yicha tavsiyalar. Toshkent, Sog‘liqni saqlash vazirligi nashri. 88-95-betlar.

6. Kuznetsova, E. V. (2020). Антибиотикорезистентность: механизмы и профилактика. Медицинский журнал, №7, 50-58.

7. Petrov, A. N., & Ivanova, L. M. (2019). Проблемы устойчивости бактерий к антибиотикам в современном здравоохранении. Российский журнал инфекционных заболеваний, 14(4), 213-220.

8. Smirnov, V. I. (2021). Гигиена и санитария в борьбе с антибиотикорезистентностью. Журнал клинической микробиологии, 29(2), 102-110.

9. Zaitsev, D. A. (2018). Применение антибиотиков в ветеринарии и риски для здоровья человека. Ветеринарный вестник, 22(3), 88-95.

10. World Health Organization (WHO). (2020). Global action plan on antimicrobial resistance. Geneva: WHO Press. 15-40-betlar.

11. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2019). Antibiotic resistance threats in the United States, 2019. Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services. 3-25-betlar.

12. European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC). (2021). Antimicrobial resistance surveillance in Europe 2020. Stockholm: ECDC. 10-45-betlar.

13. Davies, J., & Davies, D. (2010). Origins and evolution of antibiotic resistance. Microbiology and Molecular Biology Reviews, 74(3), 417-433.

14. Laxminarayan, R., et al. (2013). Antibiotic resistance—the need for global solutions. The Lancet Infectious Diseases, 13(12), 1057-1098.