DAVLATLARNING HUQUQBUZARLIKLARI UCHUN JAVOBGARLIK MASALALARI VA ULARNING INSON HUQUQLARIGA TA’SIRI

Abstract

Ushbu maqola xalqaro miqyosda davlatlar tomonidan sodir etiladigan huquqbuzarliklarni, ulardan kelib chiquvchi javobgarlikni va bu jarayonda inson huquqlarini ta’minlash masalalarni taqdqiq qilishga asoslangan. Tadqiqot davomida davlatlarning javobgarlikni vujudga keltiruvchi hatti-harakatlari, javobgarlik asoslari xalqaro va milliy qonun normalari asosida birma-bir tahlil qilindi. Javobgarlikni belgilash jarayonida inson huquqlariga doir qonunchilikka, xususan “Inson huquqlari bo‘yicha Xalqaro Bill[1]”ga qanchalar rioya etilishi o‘rganildi. Xalqaro huquqda javobgarlik masalalarida inson huquqlarini ta’minlashdagi ba’zi bir bo‘shliqlar yoxud nomuvofiqliklar amaliy misollar yordamida o‘rganildi va ularni bartaraf etish maqsadida takliflar berib o‘tildi. Ushbu holatlar bo‘yicha O‘zbekiston Respublikasi qonunchiligi va amaliyoti tahlil qilingan.

[1] Inson huquqlari bo‘yicha Xalqaro Bill. Inson huquqlarini ta’minlash bo‘yicha xalqaro qonunchilida 5 asosiy hujjatlar tushuniladi:

• Inson huquqlari umujahon dekloratsiyasi (1946); 2) Fuqarolik va siyosiy huquqlari to‘g‘risidagi pakt (1966); 3) Iqtisodiy, ijtimoiy va madaniy huquqlar to‘g‘risidagi pakt (1966); 4) Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktning I pakultativ bayonnomasi “Individual shikoyat huquqi” (1966); 5) Fuqarolik va siyosiy huquqlar to‘g‘risidagi xalqaro paktning II pakultativ bayonnomasi “O‘lim jazosini bekor qilish” (1989).