SHAXAR MUHITLARIDA KO‘KALAMZOR HUDUDLARORQALI HAVO AYLANISHINI TARTIBGA SOLISH

Abstract

Mazkur maqolada shahar muhitlarida havo harakatining, xususan, yozgi issiq davrlarda inson salomatligiga va shahar iqlimiga ta’siri hamda ko‘kalamzorlashtirish orqali ushbu jarayonni boshqarish imkoniyatlari tahlil etilgan. E.Abdulahatov fikrlariga tayangan holda, shamol yo‘nalishlarini hisobga olmasdan amalga oshirilgan shaharsozlik loyihalari natijasida havo almashinuvi buzilishi muammo sifatida ko‘rsatilgan. Niderlandiya tajribasi va boshqa tadqiqotlar asosida shahar ventilyatsiyasini yaxshilashda daraxt va butalarning joylashtirilishi, ularning balandligi, zichligi, tana shakli va turlari muhim omillar ekani asoslab berilgan. Xususan, salomatlik landshaftlarini tashkil etishda shamolga chidamli o‘simliklar guruhi, ochiq va erkin loyihalangan yashil zonalar, vertikal ko‘kalamzorlashtirish texnologiyalari, hamda joyning relefi va arxitektura-rejaviy tuzilmasi hisobga olinishi lozimligi ta’kidlanadi. Yashil maydonlar orqali shamol tezligini boshqarish, havoni tabiiy ventilyatsiyalash, shahar havosini ifloslanishdan tozalash va salqinlik yaratish mexanizmlari yoritilgan. Ayniqsa, avtomobil yo‘llari yaqinidagi salomatlik yo‘laklarini shamoldan himoya qilishda igna bargli butalardan tashkil etilgan jonli devorlar va vertikal ko‘kalamzorlashtirish konstruksiyalarining roli alohida ko‘rsatib o‘tilgan.