Vol. 2 No. 1 (2025), Articles
Vol. 2 No. 1 (2025)

IOT TEXNOLOGIYALARI YORDAMIDA AQLLI TIZIMLARNI YARATISHNING AMALIY ASOSLARI

Articles
Published 2025-06-09
Xurramov A.B.
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti o‘qituvchisi, Toshkent, O‘zbekiston.
Xurramova M.J.
Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti o‘qituvchisi, Toshkent, O‘zbekiston.
PDF

Keywords

IoT texnologiyalari, aqlli tizimlar, raqamli transformatsiya, real vaqt monitoringi, avtomatlashtirish, ma’lumotlarni tahlil qilish, texnik infratuzilma, aqlli shahar, sanoat 4.0, kiberxavfsizlik.

Abstract

Mazkur tezisda Internet narsalar (IoT – Internet of Things) texnologiyalaridan foydalanish orqali aqlli tizimlarni yaratishning amaliy asoslari tahlil qilinadi. IoT texnologiyalari yordamida real vaqt rejimida ma’lumotlarni yig‘ish, uzatish va qayta ishlash imkoniyatlari yaratilmoqda, bu esa sanoat, transport, energetika, sog‘liqni saqlash, qishloq xo‘jaligi hamda shahar infratuzilmasida aqlli boshqaruv tizimlarini joriy etish imkonini bermoqda. Tezisda ushbu texnologiyalarni amaliyotga tatbiq qilishda yuzaga keladigan muammolar, xavfsizlik talablariga rioya qilish zarurati, texnik infratuzilma holati va dasturiy ta'minot vositalarining o‘rni tahlil qilinadi. Tadqiqot natijalari IoT asosidagi aqlli tizimlar samaradorligini oshirish, resurslardan foydalanishni optimallashtirish va raqamli transformatsiyani jadallashtirish uchun amaliy yo‘nalishlar ishlab chiqishga xizmat qiladi.

PDF

References

1. O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020-yil 5-oktabrdagi “Raqamli O‘zbekiston – 2030” strategiyasini tasdiqlash va uni amalga oshirish chora-tadbirlari toʻgʻrisida”gi PF–6079-son Farmoni. https://lex.uz/docs/5031025

2. Mirziyoyev, Sh.M. (2020). Yangi O‘zbekiston strategiyasi. – Toshkent: O‘zbekiston.

3. Hasanov, B.B., & Muxitdinov, R.S. (2021). IoT texnologiyalarining sanoat jarayonlarida qo‘llanilishi. Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari jurnali, №3(15), 22–28.

4. Khamdamov, I. (2022). Aqlli shaharlar konsepsiyasi va IoT texnologiyalari. Innovatsion rivojlanish ilmiy jurnali, №2(9), 34–41.

5. Kumar, R., & Mallick, P.K. (2018). The Internet of Things: Insights into the building blocks, component interactions, and architecture layers. Procedia Computer Science, 132, 109–117. https://doi.org/10.1016/j.procs.2018.05.164

6. Atzori, L., Iera, A., & Morabito, G. (2010). The Internet of Things: A survey. Computer Networks, 54(15), 2787–2805.

7. Gubbi, J., Buyya, R., Marusic, S., & Palaniswami, M. (2013). Internet of Things (IoT): A vision, architectural elements, and future directions. Future Generation Computer Systems, 29(7), 1645–1660.

8. OECD. (2021). The Internet of Things – A new avenue for digital development. OECD Digital Economy Papers, No. 315. https://www.oecd.org

9. European Commission. (2020). Shaping Europe's digital future: Internet of Things policy. https://digital-strategy.ec.europa.eu

10. MQ Technologies. (2022). IoT Fundamentals: Connectivity, Data and Analytics. Singapore: MQ Publications.