Abstract
Irsiy kasalliklarning oldini olish va davolash yo‘llarini o‘rganish zamonaviy tibbiyotda dolzarb masalalardan biri hisoblanadi. Genetik mutatsiyalar natijasida yuzaga keladigan bu kasalliklar inson hayot sifati va sog‘lig‘iga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Ilmiy izlanishlar natijasida yangi diagnostika usullari, gen terapiya va oldini olish choralarini rivojlantirish imkoniyatlari ortib bormoqda.Zamonaviy tibbiyot genetik kasalliklarni erta aniqlash uchun genetik testlar, prenatal diagnostika, sitogenetik tadqiqotlar kabi usullardan foydalanmoqda. Ayniqsa, gen terapiya texnologiyalari ba’zi irsiy kasalliklarni davolashda istiqbolli usul sifatida qaralmoqda. Shu bilan birga, genetik maslahat olish orqali irsiy kasalliklarning avlodlarga o‘tish xavfini kamaytirish mumkin.Sog‘lom turmush tarzi va tibbiy profilaktika irsiy kasalliklarning rivojlanish ehtimolini pasaytirishi mumkin. Shu sababli, genetik jihatdan xavf omiliga ega bo‘lgan insonlar muntazam ravishda mutaxassis ko‘rigidan o‘tishlari muhimdir.Kelajakda genetik muhandislik, CRISPR texnologiyasi va boshqa ilg‘or usullar orqali irsiy kasalliklarning oldini olish va ularni samarali davolash imkoniyatlari yanada kengayadi. Bu esa insoniyat uchun yangi tibbiy imkoniyatlar eshigini ochadi.
References
1.Emery A.E.H. "Elements of Medical Genetics" – Churchill Livingstone, 2011.
2.Strachan T., Read A.P. "Human Molecular Genetics" – Garland Science, 2018.
3.Nussbaum R.L., McInnes R.R., Willard H.F. "Thompson & Thompson Genetics in Medicine" – Elsevier, 2021.
4.Rimoin D.L., Pyeritz R.E., Korf B.R. "Emery and Rimoin's Principles and Practice of Medical Genetics and Genomics" – Elsevier, 2020.
5.Vogel F., Motulsky A.G. "Human Genetics: Problems and Approaches" – Springer, 2010.
6.Scriver C.R., Beaudet A.L., Sly W.S., Valle D. "The Metabolic and Molecular Bases of Inherited Disease" – McGraw-Hill, 2001.
7.Gardner R.J.M., Sutherland G.R. "Chromosome Abnormalities and Genetic Counseling" – Oxford University Press, 2018.
8.Lynch H.T., Snyder C. "Genetics and Inherited Cancer Syndromes" – Springer, 2010.
9.Turnpenny P.D., Ellard S. "Emery's Elements of Medical Genetics" – Elsevier, 2020.
10.Watson J.D., Baker T.A., Bell S.P. "Molecular Biology of the Gene" – Pearson, 2013.
11.Griffiths A.J.F., Wessler S.R., Carroll S.B. "Introduction to Genetic Analysis" – W.H. Freeman, 2020.
12.Rimoin D.L. "Genetics in Medicine" – Elsevier, 2019.
13.Guttmacher A.E., Collins F.S. "Genomic Medicine: A Primer" – New England Journal of Medicine, 2002.
14.Ahmedov B.A., Xolmatov X.B. "Tibbiy genetika" – Toshkent, 2015.
15.Nurmatov A.N., Mo‘minov T.I. "Irsiy kasalliklarning diagnostikasi va oldini olish" – Toshkent, 2018.
16.Haydarov S.H. "Molekulyar genetika asoslari" – Toshkent, 2020.
17.Karimov U.S., Shokirova D.X. "Genetika va tibbiyot" – Samarqand, 2017.
18.Rajabov M., Toshmatov R. "Tibbiy biologiya va genetika" – Toshkent, 2014.
19.Muxammedov A., Alimov N. "Nasliy kasalliklarning oldini olish" – Toshkent, 2019.
20. Хамракулов, Т. З. & Бадридинов, О. У. & Шерназаров, А. Т. (2023). ИЗМЕНЕНИЯ В ПАТОГЕНЕЗЕ МИКРОЦИРКУЛЯЦИИ ПОДЖЕЛУДОЧНОЙ ЖЕЛЕЗЫ ПРИ ГИПОКСИЧЕСКОЙ ГИПОКСИИ. Klinik va profilaktik tibbiyot jurnali, 180-185