Abstract
Ushbu maqolada bolalarda 1-tip qandli diabet (1TQD) kasalligini erta aniqlash va differensial tashxisida dermatoglifik belgilarni qo‘llashning ilmiy asoslari tahlil qilingan. Dermatoglifika — qo‘l va oyoq kaftidagi epidermal qirralar tizimining morfologik xususiyatlarini o‘rganish orqali irsiy va tug‘ma kasalliklarni tashxislash imkonini beradigan antropologik-uslubiy yo‘nalishdir. 1TQD autoimmun etiologiyaga ega bo‘lib, ko‘pincha genetik moyillik bilan bog‘liq. Shuning uchun dermatoglifik tahlil usullari orqali kasallik rivojlanish xavfini baholash, yuqori xavf guruhlarini aniqlash hamda sud-tibbiy ekspertizalarda foydalanish mumkin. Maqolada dermatoglifik belgilar va 1TQD o‘rtasidagi korrelyatsiya ko‘rsatkichlari, diagnostik ahamiyati hamda amaliy qo‘llash istiqbollari yoritilgan.
References
1. Cummins H., Midlo C. Finger Prints, Palms and Soles: An Introduction to Dermatoglyphics. Dover Publications, New York, 1961.
2. Holt S.B. The Genetics of Dermal Ridges. Charles C Thomas, Springfield, Illinois, 1968.
3. Pettenati M.J., Rao N., Johnson C., et al. "A review of the dermatoglyphics of human syndromes." American Journal of Medical Genetics, 1986; 24(4): 583–615.
4. Ahuja Y.R., Sidhu S.S. "Dermatoglyphic studies in diabetes mellitus." American Journal of Physical Anthropology, 1978; 48(3): 311–315.
5. Chattopadhyay P.K., Chakraborty R. "Dermatoglyphic traits in patients with diabetes mellitus." Anthropologischer Anzeiger, 1983; 41(1): 65–70.
6. Kahn H.S., Graff M., Stein A.D., et al. "A finger length ratio and risk of type 2 diabetes." American Journal of Epidemiology, 2000; 152(1): 22–30.
7. Uchendu O.J., Igbigbi P.S., Didia B.C. "Dermatoglyphic patterns in diabetic patients in South Eastern Nigeria." Journal of Experimental and Clinical Anatomy, 2011; 10(1): 8–11.
8. Daneshmand R., Ardekani E.M., Rastegar S., et al. "Study of dermatoglyphic patterns in patients with type 1 diabetes mellitus." Iranian Journal of Diabetes and Obesity, 2014; 6(2): 59–65.
9. Ismoilova G., To‘xtayev A., Nurmatov N. "Dermatoglifik belgilar va ularning sud-tibbiy ekspertizadagi ahamiyati." Tibbiyot va Forensika Jurnali, 2022; 4(1): 45–52.
10. World Health Organization. Classification of Diabetes Mellitus. WHO, Geneva, 2019.