QANDLI DIABET. 1- VA 2- TIP
PDF

Keywords

qandli diabet, 1-tip diabet, 2-tip diabet, insulin yetishmovchiligi, insulin qarshiligi, beta-hujayralar, patogenez, tashxis, davolash, profilaktika

Abstract

Qandli diabet — bu insulin ishlab chiqarilishi yoki uning ta’siriga bog‘liq bo‘lgan surunkali metabolik kasallik bo‘lib, asosiy ikki turi mavjud: 1-tip va 2-tip diabet. 1-tip diabet odatda immun tizimining beta-hujayralarga hujumi natijasida insulin yetishmovchiligi bilan kechadi va ko‘pincha bolalik yoki o‘smirlik davrida aniqlanadi. 2-tip diabet esa ko‘proq kattalarda uchraydi va insulin qarshiligi hamda beta-hujayralarning funktsional zaiflashishi bilan tavsiflanadi. Ushbu maqolada 1-tip va 2-tip diabetning patogenezi, klinik belgilar, tashxis usullari va davolash yondashuvlari solishtiriladi. Shuningdek, har ikki turdagi diabetning oldini olish va boshqarish strategiyalari ko‘rib chiqiladi. Maqola qandli diabetning global sog‘liq tizimidagi o‘rni va uni boshqarishdagi zamonaviy yondashuvlarni ta’kidlaydi.

PDF

References

1. American Diabetes Association. (2024). Classification and Diagnosis of Diabetes: Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care, 47(Suppl. 1), S14–S31.

2. International Diabetes Federation. (2023). IDF Diabetes Atlas (10th ed.). Brussels: IDF.

3. Atkinson, M. A., Eisenbarth, G. S., & Michels, A. W. (2014). Type 1 diabetes. Lancet, 383(9911), 69–82.

4. DeFronzo, R. A., Ferrannini, E., & Zimmet, P. (2015). Diabetes mellitus: a fundamental and clinical text (3rd ed.). Wiley-Blackwell.

5. Hu, F. B. (2011). Globalization of diabetes: the role of diet, lifestyle, and genes. Diabetes Care, 34(6), 1249–1257.

6. World Health Organization. (2021). Diabetes fact sheet. Geneva: WHO.

7. Mayer-Davis, E. J., Lawrence, J. M., Dabelea, D., & Divers, J. (2017). Incidence trends of type 1 and type 2 diabetes among youths, 2002–2012. New England Journal of Medicine, 376(15), 1419–1429.

8. Tashkent Medical Academy. (2022). Endokrinologiya va diabetologiya bo‘yicha o‘quv qo‘llanma. TMA nashriyoti.