DIABETIK KETOATSIDOZ

Joʻrayeva Sidiqa Baxtiyorovna

PDF

Keywords

diabetik ketoatsidoz, qandli diabet, insulin yetishmovchiligi, keton jismlari, metabolik asidoz, glukozuriya, glyukemiya, dehidratatsiya, og‘ir asorat

Abstract

Diabetik ketoatsidoz (DKA) — qandli diabet, ayniqsa 1-tur diabet bilan og‘rigan bemorlarda uchraydigan og‘ir metabolik asoratlardan biridir. Ushbu holat insulinning yetishmovchiligi va glyukozaning to‘g‘ri utilizatsiya qilinmasligi natijasida organizmda yog‘lar parchalanishi kuchayishi va keton jismlarining ortiqcha ishlab chiqarilishi bilan tavsiflanadi. Bu esa qonda metabolik asidoz holatining yuzaga kelishiga olib keladi. Maqolada DKA ning rivojlanish mexanizmi, klinik belgilari, tashxis mezonlari va zamonaviy davolash yondashuvlari keng yoritiladi. Shuningdek, holatning erta diagnostikasi va differensial tashxisi, bemorlarning hayotini saqlab qolishdagi dolzarb o‘rni ta’kidlanadi. Diabetik ketoatsidoz tezkor tibbiy aralashuvni talab qiladigan, kechiktirilsa og‘ir asoratlarga yoki o‘limga olib kelishi mumkin bo‘lgan holat hisoblanadi. Shu sababli, DKA ning profilaktikasi, bemorlarni doimiy monitoring qilish va kasallik haqida xabardorligini oshirish muhim ahamiyatga ega.

PDF

References

1. American Diabetes Association. (2024). Standards of Medical Care in Diabetes—2024. Diabetes Care, 47(Suppl. 1), S1–S180.

2. Kitabchi, A. E., Umpierrez, G. E., Miles, J. M., & Fisher, J. N. (2009). Hyperglycemic crises in adult patients with diabetes. Diabetes Care, 32(7), 1335–1343.

3. Holt, R. I. G., Kumar, S., & Flyvbjerg, A. (2017). Textbook of Diabetes (5th ed.). Wiley-Blackwell.

4. Maqsudova, G.M. (2021). Diabetik ketoatsidozning klinik kechishi va davolash yondashuvlari. O‘zbekiston tibbiyot jurnali, 3(98), 52–57.

5. World Health Organization. (2023). Global Diabetes Report. Geneva: WHO.

6. Umpierrez, G. E., & Korytkowski, M. (2016). Diabetic emergencies: Ketoacidosis and hyperosmolar state. Medical Clinics of North America, 100(4), 587–606.

7. Tashkent Medical Academy. (2022). Ichki kasalliklar va endokrinologiya bo‘yicha amaliy qo‘llanma. TMA nashriyoti.

8. Alberti, K. G. M. M., & Zimmet, P. Z. (2004). Definition, diagnosis, and classification of diabetes mellitus and its complications. Diabetic Medicine, 21(7), 716–725.