Abstract
Inson umrining uzayishi va hayot sifatining saqlanishi zamonaviy tibbiyotning asosiy strategik yo‘nalishlaridan biriga aylanmoqda. Anti-aging va regenerativ tibbiyot bu borada eng tez rivojlanayotgan sohalardan bo‘lib, hujayra yangilanishini rag‘batlantirish, to‘qimalarni qayta tiklash va qarishni sekinlashtirishga qaratilgan texnologiyalarni birlashtiradi. So‘nggi yillarda kamdan-kam uchraydigan zararsiz omillarga asoslangan yosh hujayralarni faollashtirish, autolog hujayra terapiyasi, mezenximal ildiz hujayralari, telomeraza faollashtiruvchilari, eksosoma terapiyasi va genetik yondashuvlar anti-aging protokollarining markaziga chiqmoqda. Ushbu maqolada qarishga olib keluvchi molekulyar mexanizmlar, ularni nishonga oluvchi innovatsion terapiyalar va regeneratsiyani qo‘llab-quvvatlovchi biologik usullar ilmiy manbalar asosida tahlil qilinadi.
References
1. López-Otín C., Blasco M.A., Partridge L., Serrano M., Kroemer G. The hallmarks of aging. Cell. 2013;153(6):1194–1217.
2. Choudhery M.S., Khan M., Mahmood R., et al. Mezenchymal stem cells: regenerative potential and clinical applications. Arch Med Sci. 2014;10(5):819–830.
3. de Cabo R., Carmona-Gutierrez D., Bernier M., Hall M.N., Madeo F. The search for anti-aging interventions: From elixirs to fasting regimens. Cell. 2014;157(7):1515–1526.
4. Zhu Y., Tchkonia T., Pirtskhalava T., et al. The Achilles’ heel of senescent cells: from transcriptome to senolytic drugs. Aging Cell. 2015;14(4):644–658.
5. Fang E.F., Lautrup S., Hou Y., et al. NAD+ in aging: molecular mechanisms and translational implications. Trends Mol Med. 2017;23(10):899–916.
6. Xu M., Palmer A.K., Ding H., et al. Targeting senescent cells enhances adipogenesis and metabolic function in old age. eLife. 2015;4:e12997.
7. Rando T.A., Wyss-Coray T. Asynchronous, contagious and digital aging. Nature. 2021;592(7855):359–365.
8. Izpisua Belmonte J.C., Tapia N., Schöler H.R. Rejuvenation by partial reprogramming of cells into pluripotency. Nature. 2020;576(7785):235–243.
9. Justice J.N., Ferrucci L., Newman A.B., et al. A framework for selection of blood-based biomarkers for geroscience-guided clinical trials: report from the TAME Biomarkers Workgroup. Geroscience. 2018;40(5-6):419–436.
10. Campisi J., Kapahi P., Lithgow G.J., Melov S., Newman J.C., Verdin E. From discoveries in ageing research to therapeutics for healthy ageing. Nature. 2019;571(7764):183–192.