Keywords
Abstract
Qandli diabet bugungi kunda global sog‘liqni saqlash tizimi oldida turgan eng dolzarb surunkali kasalliklardan biri bo‘lib, uning tarqalish sur’ati tobora oshib bormoqda. Bu kasallik uglevod almashinuvi buzilishi bilan tavsiflanadi va insulin gormoni yetishmovchiligi yoki uning organizmdagi ta’sirchanligining pasayishi natijasida yuzaga keladi. Ushbu maqolada qandli diabetning 1- va 2-turdagi turlari, ularning sabablari, klinik belgilari, asoratlari va davolash usullari tahlil qilinadi. Shuningdek, qandli diabetning oldini olish choralari — sog‘lom ovqatlanish, jismoniy faollik, tana vaznini nazorat qilish, stressni kamaytirish va erta tashxis qo‘yish muhim omillar sifatida ko‘rib chiqiladi. Maqolada zamonaviy dori vositalari, insulin terapiyasi, parhez va hayot tarzini o‘zgartirishning klinik samaradorligi yoritiladi.
References
1. Jahon sog‘liqni saqlash tashkiloti (WHO). Global report on diabetes. Geneva: WHO, 2021.
2. American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes – 2024. Diabetes Care.
3. IDF Diabetes Atlas, 10th Edition. International Diabetes Federation, 2023.
4. Nazarov A.M., Usmonova G.T. "Ichki kasalliklar propedevtikasi". Toshkent: TTA, 2020.
5. Azizov Sh.A. "Endokrin kasalliklar". O‘zbekiston Respublikasi Sog‘liqni Saqlash Vazirligi nashri, 2019.
6. Zaynutdinova N.A. "Qandli diabet: davolash va profilaktika asoslari". Toshkent tibbiyot akademiyasi ilmiy jurnali, 2022.
7. Nathan DM, et al. Management of hyperglycemia in type 2 diabetes: a consensus algorithm. Diabetologia, 2023.
8. Forbes JM, Cooper ME. Mechanisms of diabetic complications. Physiological Reviews, 2022.